anders
2024
Symposium: Over de grenzen van de wet…

Symposium: Over de grenzen van de wet en volkstribunalen

18.05.2024
11:00–20:00
de Appel, Tolstraat 160, Amsterdam

Het symposium is ter gelegenheid van de tentoonstelling Edgelanders: Amsterdam on Trial / Part III: The Witnesses. Met dit meerdelige project bouwen kunstenaars Ehsan Fardjadniya en Raul Balai aan materiaal voor een volkstribunaal tegen de stad Amsterdam met betrekking tot het recht op huisvesting voor ongedocumenteerden.

Tijdens het symposium stellen we samen een aantal vragen door de lenzen van verschillende projecten, waaronder Edgelanders: Als de staat niet handelt in overeenstemming met rechtvaardigheid en mensenrechten, waar zoeken wij (gedocumenteerden en ongedocumenteerden) dan rechtvaardigheid? Waarom handelt de staat niet in overeenstemming met de ingestelde rechtssystemen? En wat zijn de grenzen van het recht? Waar kunnen we terecht voor waarheidsvinding en verzoening? Hoe kunnen we de staat ter verantwoording roepen? Hoe kunnen volkstribunalen bredere sociale en politieke veranderingen teweegbrengen, inclusief beleidshervormingen, campagnes voor pleitbezorging en mobilisatie van de bevolking? Hoe kunnen we de stemmen van degenen die onderdrukking ervaren centraal stellen in het proces van gerechtigheid?

Kunstenaars hebben zich op verschillende manieren beziggehouden met de vorm van volkstribunalen, als kunstwerken, procesmatig of uitvoerend, maar ook als actieve leden van tribunalen. Er zijn verschillende vormen van volkstribunalen en deze bijeenkomst is erop gericht om van elkaars ervaringen te leren en met het publiek verschillende manieren te delen om kunst in te zetten voor sociale rechtvaardigheid. Het is in de eerste plaats een bijeenkomst om Raul en Ehsan te helpen het proces richting het tribunaal te doordenken en een discussie over deze vorm van rechtspraak te openen met kunstenaars en het algemene publiek.

Deelnemers zijn Pim Fischer (advocaat), Tineke Strik (politicus), Robin Vanbesien (met zijn recente project Hold on to Her), Gable Roelofsen (The Shell Trials), Sami Tsegaye (We Are Here collectief), Nilab Ahmadi (gemeenteraadslid) en Ehsan Fardjadniya en Raul Balai (kunstenaars).

Het symposium vindt plaats in de Appel (Tolstraat 160) en Cinetol (Tolstraat 182). De voertaal van het symposium is Engels, behalve de discussie tussen Pim Fischer en Tineke Strek, welke in het Nederlands is.

Schema
Zaterdag 18 mei

11:00-12:30 uur, Cinetol, Etagezaal
Filmvertoning van hold on to her (exhibition version) (2024) door Robin Vanbesien

12:30-13:00 uur, Cinetol, Etagezaal
Documentatie van The Shell Trial (2024) door De Nationale Opera

13:00-14:00 uur
Lunch

14:00-14:40 uur, de Appel
Rondleiding door de tentoonstelling Edgelanders: Amsterdam on Trial / Part III: The Witnesses door kunstenaars Ehsan Fardjadniya en Raul Balai 

15:00-16:30 uur, Cinetol, Etagezaal
Discussie Pim Fischer en Tineke Srik

16:30-17:00 uur
Koffiepauze

17:00-19:00 uur, Cinetol, Etagezaal
Gesprek met Ehsan Fardjadniya en Raul Balai, Nilab Ahmadi, Gable Roelofsen, Robin Vanbesien en We Are Here collectief (Sami Tsegaye)

hold on to her (exhibition version), 2024, Robin Vanbesien

hold on to her (exhibition version) toont een sociale infrastructuur van zorg, solidariteit en strijd, en gaat in op een recent geval van politie- en staatsgeweld in België. Mawda Shawri, twee jaar oud, zusje van Hama, dochter van Phrast en Shamden, werd doodgeschoten door een Belgische politieagent tijdens een grenscontrole. In 2023 verzamelden meer dan 40 mensen, zowel activisten zonder papieren als gedocumenteerden, zich voor de camera in La Voix des Sans Papiers in Brussel om een collectieve hoorzitting te houden met documenten van en reacties op Mawda's zaak. Tijdens deze bijeenkomst erkennen de sprekers dat er een spook rondwaart, veroorzaakt door de straffeloosheid van de politie en het gebrek aan verantwoordelijkheid van de staat. Door hun afwijzing van waarheid en mensenrechten voelen ze de noodzaak om verder te kijken dan de officiële verhalen. Ze produceren het tegenbewijs en ze oefenen gerechtigheid uit als een zintuiglijke sociale ruimte voor collectieve rouw en genezing. Geconfronteerd met het onvermogen om verder te gaan binnen de dominante kaders, daagt deze hoorzitting uit wat zichtbaar en hoorbaar is, ondersteund door Vanbesien's audiovisuele grammatica, die het ondoorzichtige en het poëtische benadrukt.

The Shell Trial (2024), Duch National Opera

The Shell Trial is gebaseerd op het toneelstuk The Shell Case van Rebekka de Wit en Anoek Nuyens, dat in 2020 in première ging en zeer populair was op de Nederlandse en internationale podia. Regisseursduo Romy Roelofsen en Gable Roelofsen namen samen met co-creator en dirigent Manoj Kamps het initiatief om dit toneelstuk te bewerken voor het operatoneel, om het thema bij een nog groter publiek onder de aandacht te brengen. Ze vroegen librettiste Roxie Perkins en componiste Ellen Reid om samen met hen deze uitdagende vertaling te maken. De Shell-case bleef het uitgangspunt, maar in hun opera-adaptatie wordt de klimaatcrisis niet alleen als een actueel probleem gepresenteerd, maar ook als een probleem met een langlopende koloniale geschiedenis. De toevoeging van extra stemmen, die vaak niet gehoord worden in het debat, geven uitdrukking aan deze extra laag. Zo is er The Historian, die ruimte creëert voor de stemmen van de geschiedenis, en The Climate Refugee, die de stem vertegenwoordigt van degenen die hun land hebben moeten ontvluchten door toedoen van bedrijven als Shell. Op deze manier is The Shell Trial een pleidooi om gezamenlijk vooruit te kijken, met aandacht voor de geschiedenis die ons tot dit punt heeft gebracht.

Bio's

Ehsan Fardjadniya

Ehsan Fardjadniya is performance- en beeldend kunstenaar. Hij werd in 2000 verbannen uit Iran vanwege zijn politieke cartoons, waarna hij asiel aanvroeg in Nederland. Hij studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en heeft een Master in Fine Arts van Goldsmiths' College in Londen. Kunst en activisme komen samen in Fardjadniya's werk, waarvoor zijn "gepolitiseerde" lichaam - als politieke balling en man van kleur - het uitgangspunt vormt. Zijn persoonlijke ervaringen en worstelingen met institutioneel racisme komen terug in de aangrijpende verhalen over migratie die hij vertelt.

Raul Balai

Raul Balai (Amsterdam, 1980, SU / NL), is een kunstenaar wiens werk draait om de uitbuitende staat van onze geest en hoe dit vervolgens de vorm van de wereld bepaalt. Hij geeft inzicht in machtsstructuren: hoe deze doorklinken in de manier waarop het verhaal van de geschiedenis wordt verteld en gereproduceerd, en hoe ze leiden tot de maatschappij die we vandaag de dag hebben. Hierbij spelen (persoonlijke) verhalen over migratie en kolonialisme vaak een rol. Hij gebruikt verschillende stijlen en disciplines om dit bloot te leggen en te onderzoeken. Balai studeerde aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en heeft als kunstenaar deel uitgemaakt van verschillende collectieven en samenwerkingsverbanden.

Robin Vanbesien

Robin Vanbesien (Sint Lucas School of Arts, Antwerpen) is kunstenaar, filmmaker, onderzoeker en docent. In zijn werk onderzoekt hij de ingewikkelde wederkerigheden tussen artistieke poëtica en sociale praktijken. Zijn recente projecten, the wasp and the weather (2018-2020) en Solidarity Poiesis (2016-2018) - bestaande uit film, installatie, performance, studiekring, workshop en tekst - leggen zich toe op de studie van de poëtica en verbeelding van verschillende zelfgeorganiseerde en emancipatorische sociale praktijken. 

Gable Roelofsen

Gable Roelofsen (Zeist, 1982) is acteur, zanger, regisseur, schrijver en producent van Nederlands-Indische afkomst. Hij genoot zijn opleiding aan de Toneelacademie Maastricht, Lincoln Center Theater Directorslab in New York en deed een artistiek onderzoek naar innovatie op het gebied van opera en muziektheater bij APT-Apass post-graduate in deSingel, Antwerpen. In 2015 studeerde hij af aan de opleiding Operamanagement van Opera Europa.

Pim Fischer

Pim Fischer is op 15 augustus 1995 beëdigd als advocaat. In 1999 vestigde hij zijn eigen kantoor in Haarlem. Pim Fischer is lid van de specialisatievereniging sociale zekerheidsrecht (SSZ). In het rechtsgebiedenregister van de Orde van Advocaten staat hij ingeschreven op het rechtsgebied sociale zekerheidsrecht, in het bijzonder sociale voorzieningen.

Tineke Strik

Tineke Strik zet zich sinds jaar en dag in voor de bescherming van vluchtelingen, minderheden en de rechtsstaat. In de jaren 1990 werkte ze als consulent rechtsbescherming bij Vluchtelingenwerk Nederland. Vervolgens ging Tineke de politiek in. Eerst als beleidsmedewerker Justitie bij de Tweede Kamerfractie van GroenLinks en van 2002 tot 2006 als wethouder in Wageningen. In 2012 promoveerde ze op Europees asiel- en migratiebeleid aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. 

We Are Here

We Are Here is een groep vluchtelingen in Amsterdam die geen huisvesting krijgen van de overheid, maar ook niet mogen werken en daarom op straat moeten leven. De groep besloot de onmenselijke situatie waarin zij moeten leven zichtbaar te maken door zich niet langer te verstoppen, maar de situatie te laten zien van vluchtelingen die buiten de procedure vallen in Nederland. Dankzij de kracht van de vluchtelingen en de hulp van vele supporters kraakte de groep tussen 2012 en 2019 verschillende gebouwen in Amsterdam.