Every Act of Struggle: Afsluitend programma
11:00–20:30
de Appel, Tolstraat 160, Amsterdam

Beeld: Bardhi Haliti & Zuzana Zuzana Kostelanská. Archief Anti-Apartheidsbeweging Nederland (Amsterdam), International Institute of Social History, Amsterdam
Het afsluitende programma van Every Act of Struggle is samengesteld door School of Intrusions en de deelnemende kunstenaars. De sessies zijn bedoeld als een verlengstuk van het onderzoek van de kunstenaars, en maken dit onderzoek toegankelijk voor een breder publiek. De sessies zijn open onderzoeksuitwisselingen met kunstenaars en onderzoekers die betrokken zijn bij het project of wier teksten en projecten tijdens het onderzoek naar voren zijn gekomen.
Volledig programma
11:00 uur: Deuren open
12:00 uur: Lezing en discussie door Pieter Paul Pothoven over het onderzoek Notes – fragmented, incomplete – after Jan Wolkers (Boykot Outspan Aktie, 1978)
De Nederlandse kunstenaar en schrijver Jan Wolkers (1925-2007) ontwierp in 1978 een poster voor de anti-apartheidsorganisatie Boykot Outspan Aktie, die in 1970 was opgericht door Esau du Plessis. De organisatie voerde campagne voor een boycot van Outspan-fruit, met name sinaasappels. De campagne was succesvol: binnen tien jaar waren er geen 'bloedsinaasappels' meer te koop in Nederlandse supermarkten. Voor het werk Notes fragmented, incomplete – after Jan Wolkers (Boykot Outspan Aktie, 1978) onderzoekt Pothoven de geschiedenis van de poster, zijn eerste reactie toen hij de poster in 2017 in het Rijksmuseum zag, en de manier waarop de poster resoneert met het heden. In deze lezing presenteert Pieter Paul zijn onderzoek en vragen rond de poster.
13:00 uur: Pauze
14:00 uur: Narratives of Neutrality in the Netherlands, Studiemiddag met Vincent Kuitenbrouwer
Neutraliteit is een belangrijke factor in het nationale zelfbeeld van Nederland. Sociale elites en vooraanstaande instellingen beroepen zich op dit concept als een kernwaarde waaraan zij zich houden, vooral in discussies over gevoelige onderwerpen. Bij nadere bestudering van historische en/of hedendaagse casestudy's blijkt echter dat het concept neutraliteit een narratief construct is dat kan worden gebruikt om belangen te verhullen of zelfs bepaalde stemmen in het publieke debat te marginaliseren. Er zijn veel empirische voorbeelden die dit aantonen, maar het concept neutraliteit in een Nederlandse context is onderbelicht in de theorie, waardoor we geen overkoepelend kader hebben om deze dynamiek beter te begrijpen. Tijdens onze bijeenkomst zullen we voorbeelden van Nederlandse verhalen over neutraliteit uit het verleden en het heden delen en bespreken om tot een meer coherente benadering te komen die wetenschappelijk en artistiek werk kan informeren en inspireren.
16:30 uur: Lezing door Not Surprised Collective (Alina Lupu)
Alina Lupu draagt bij aan dit programma als lid van Not Surprised Collective, een groep cultuurwerkers, kunstenaars en activisten die de medeplichtigheid van culturele instellingen aan systemen van geweld en onderdrukking aan de kaak stellen, en die zich uitspreken over het stilzwijgen van de Nederlandse kunstwereld over de aanhoudende genocide in Palestina.
In 2024 heeft het collectief het Stedelijk Museum Amsterdam publiekelijk verzocht om Ahmet Öğüt's Bakunin's Barricade te lenen, met de bedoeling het kunstwerk te gebruiken om studenten te beschermen tegen politiegeweld tijdens protesten tegen de banden van de universiteit met Israël. Het verzoek werd gedaan in de context van escalerende wreedheden in Gaza en groeiende oproepen tot solidariteit met Palestina. Het Stedelijk wees het verzoek af en bood replica's aan in plaats van de originele kunstwerken, een daad die het collectief beschouwde als symbolisch voor de prioriteiten van instellingen die eigendom boven mensen stellen. Dit moment is centraal komen te staan in de kritiek van het collectief op de zogenaamde institutionele neutraliteit. Deze neutraliteit is verre van apolitiek en fungeert vaak als een mechanisme om verantwoordelijkheid te ontlopen, waardoor instellingen relaties met onderdrukkende regimes kunnen onderhouden of zich kunnen onttrekken aan urgente politieke contexten. In dit kader wordt neutraliteit medeplichtigheid.
In deze bijdrage reflecteert Lupu op de rol van culturele instellingen in internationale crises en op de kracht en de beperkingen van symbolische gebaren. Het Not Surprised Collective verwerpt performatieve solidariteit en roept in plaats daarvan op tot betekenisvol cultureel verzet. Voor hen is de vraag niet of kunst politiek moet zijn, maar of ze de politieke structuren waarin ze zich bevindt, erkent. Door het thema neutraliteit en culturele boycot aan te kaarten, onderstreept deze interventie de noodzaak voor culturele instellingen om verder te gaan dan symbolische gebaren en concrete daden van solidariteit en verzet te stellen.
17:30 uur: Lezing van Amal Alhaag
Amal Alhaag zal ingaan op wat er in Nederland is gebeurd met de anti-apartheidsbeweging en wat daarvan vandaag de dag nog over is, naast andere gerelateerde onderwerpen.
18:30 uur: Pauze en eten
19:30 uur: Lezing door Reading Vigil for Palestine
Dit programma vindt plaats in het Engels.