de Appel houdt zich bezig met vragen rond (kunst)economie, in de hoop het discours te verschuiven van een puur financieel naar een meer cultureel en kritisch perspectief. Centraal in dit onderzoek staat de uitdaging van een herverdeling van middelen – van een kapitalistisch, marktgedreven model naar een model dat geworteld is in gelijkheid en communale principes. In plaats van economische structuren als vaststaand te accepteren, onderzoekt de Appel samen met kunstenaars hoe artistieke praktijken systemen van uitwisseling kunnen herinterpreteren en beïnvloeden. Een van die initiatieven is de Appel Kiosk: een platform waar kunstenaars en collectieven merchandise ontwikkelen en verkopen om alternatieve economieën te onderzoeken en ermee te experimenteren. De Kiosk fungeert niet alleen als handelsplaats, maar ook als ruimte om na te denken over de dynamiek van uitwisseling, waarde en wederkerigheid binnen straatmarkteconomieën. Het is ook een manier om een publiek te bereiken dat niet noodzakelijkerwijs naar de Appel komt in een omgeving die niet expliciet met kunst te maken heeft, maar niettemin even cultureel rijk en creatief is (zo niet meer).

De Kiosk keert in juli van dit jaar terug naar de Dappermarkt en de Albert Cuypmarkt. Uit een open call zijn drie voorstellen geselecteerd: Buurtijs van Honey Jones-Hughes & Antonio de la Hera, Social Bank van Saemundur Thor Helgason en de aardAppel van Özgür Atlagan & Ulufer Çelik.

Stiching SB door Saemundur Thor Helgason
8, 9, 15 en 16 juli (tussen 10:00 en 17:00 uur) op de Dappermarkt

Buurtijs door Honey Jones-Hughes & Antonio de la Hera
11, 12 en 24 juli (tussen 10:00 en 17:00 uur) op de Albert Cuypmarkt
25 juli (tussen 10:00 en 17:00 uur) op de Dappermarkt

de aardAppel door Özgür Atlagan & Ulufer Çelik
18, 19, 25 en 26 juli (tussen 10:00 en 17:00 uur) op de Dappermarkt
Op 26 juli wordt de aardAppel vergezeld door Clara Aramburo en Emiel Wolf van 4Siblings Collective

Stichting SB​ van kunstenaar Saemundur Thor Helgason is een functioneel voorstel dat een alternatief biedt voor winstgedreven banken. De Social Bank, in de vorm van een pop-up op de Dappermarkt in Amsterdam-Oost, biedt bezoekers van de markt renteloze leningen aan. Voorbijgangers die ouder zijn dan 21 jaar kunnen kiezen tussen renteloze leningen van €50, €100, €200 en €250, die in 12 termijnen kunnen worden terugbetaald. De lener tekent een contract waarin diegene toestemming geeft voor een automatische incasso door Stichting SB​. Donaties van kunstorganisaties, bedrijven en particulieren vormen de basis van Stichting SB​. Bij de eerste editie wordt de bank ondersteund door de Appel Kiosk.

Het kunstwerk herverdeelt de rijkdom die in de kunstwereld circuleert en investeert deze rechtstreeks in de dromen en behoeften van de mensen op de Dappermarkt, terwijl het de economie van de markt stimuleert. Het werk is volledig gebaseerd op vertrouwen. Er zijn geen negatieve gevolgen bij te late betaling. Als de lener op een gegeven moment moeite heeft om de lening terug te betalen, zoekt de bank samen met de lener naar een oplossing. Deze op vertrouwen gebaseerde lening vraagt een zekere mate van sociale verantwoordelijkheid van de lener, maar respecteert tegelijkertijd de uitdagingen van het rondkomen in een steeds precairdere laatkapitalistische samenleving.

Stichting SB​ is een oefening in het verbeelden van een toekomst met maatschappelijk verantwoorde banken en hoe deze het leven van mensen kunnen verrijken. Als functioneel voorstel heeft het kunstwerk een discursieve impact en stelt het de vraag welk doel banken in onze samenleving dienen. Kunnen banken zonder winst worden geëxploiteerd? Wat gebeurt er als de belangen van banken elders liggen dan in financieel gewin? Welke gevolgen kunnen non-profitbanken hebben voor het levensonderhoud van mensen? Door deze vragen aan de bezoekers van de Dappermarkt te stellen, wijst Stichting SB​ op de dringende noodzaak van alternatieven voor winstgedreven banken.

Voor de Appel Kiosk ontwikkelen kunstenaars Honey Jones-Hughes en Antonio de la Hera Buurtijs (2020-22), een eerder project dat ‘lokale’ en ‘ethische’ voedselproductie bevraagde, door het maken en verkopen van ijs. Vanaf het begin was het de bedoeling om te kijken of de verkoop van ijs de praktijk van artistiek onderzoek financieel kon ondersteunen. De kunstenaars creëren een solidaire betalingsstructuur waarbij mensen worden uitgenodigd om te betalen op basis van hun eigen uurloon en waarbij voortdurend een discussie plaatsvindt over wat een eerlijke vergoeding is. Tijdens hun tijd op de markt zullen de kunstenaars hun solidaire betalingsstructuur verder ontwikkelen met behulp van een interactief prikbord waarop transacties in realtime worden weergegeven, waardoor alle eerdere transacties zichtbaar worden voor deelnemers, voorbijgangers en nieuwsgierige klanten. Zo nodigen ze je uit om na te denken over hoe alternatieve structuren empathie en toegang tot voedsel of andere producten kunnen bevorderen, terwijl je geniet van een echt ‘Amsterdams’ ijsje.

de aardAppel is een hybride kraam bestaande uit een micro-uitgeverij en een aardappelsaladek-iosk, gerund door kunstenaars Özgür Atlagan en Ulufer Çelik. Gedurende twee weken bieden ze verschillende aardappelsalades aan voor €2 of in ruil voor een ‘aardappel-anekdote’. De kunstenaars vertellen ook verhalen uit de sociale geschiedenis van de aardappel. Aan het einde van de twee weken worden de recepten, anekdotes en verhalen gebundeld in een zine met behulp van een stencilmachine – een niet-elektrisch drukapparaat dat in de jaren twintig tot tachtig door dissidente organisaties werd gebruikt. De opbrengst van de aardappelsalade gaat naar de productie van de zine, en de opbrengst van de verkoop van de zine wordt verdeeld onder de deelnemers. Er worden ook activiteiten voor kinderen georganiseerd, en in de tweede week komen gastsprekers langs om te praten over landbouw en het telen van aardappelen.